Ontmoetingen met grote grazers

Vaste onderhoudsmedewerkers

In onze gemeente beheert Natuurmonumenten onder andere de natuurgebieden Koningssteen en Meggelveld in Thorn, Molenplas in Stevensweert en Walburg bij Ohé en Laak. Hier grazen Galloway-runderen en Konikpaarden. Als vaste onderhoudsmedewerkers trekken ze jaarrond door de terreinen. Ze grazen, snoeien, bemesten, trappen grond open met hun hoeven en verspreiden zaden via hun vacht en uitwerpselen. Zo houden ze de (rivier)natuur in toom en zorgen ze voor een afwisselend en rijk landschap vol leven. 

Sociale kuddes

De grazers leven in sociale kuddes. Samen vormen ze een hechte familiegroep met een natuurlijke leeftijdsopbouw en min of meer gelijke verhouding tussen mannelijke en vrouwelijke dieren. In deze sociale kuddes nemen de oudere, veelal vrouwelijke, dieren de leiding. Door hun leeftijd en ervaring weten ze waar ze welke voedingsbronnen kunnen vinden en welke planten ze wel en niet kunnen eten. Zo leiden ze hun kudde door het terrein om altijd het juiste voedsel te vinden. Deze kennis geven ze van generatie op generatie door. 

Kalfjes en veulens

In natuurlijke kuddes worden elk jaar kalfjes en veulens geboren. De piek van geboortes ligt in het voorjaar. Ze zien er natuurlijk hartstikke schattig en lief uit, die jonkies bij de kuddes. Maar vergeet niet dat de kersverse moeders in hun kraamperiode zitten. Ze zijn dan extra alert en beschermend, samen met de rest van de kudde. Zie je een kalfje of veulen alleen? De moeder is waarschijnlijk mee grazen met de kudde en komt terug. Blijf uit de buurt en raak het jong niet aan, anders wordt het misschien verstoten.

Kuddebeheer

De beheerder heeft een taak om grazers en publiek goed samen te laten gaan. Dat gebeurt bijvoorbeeld door een zo natuurlijke mogelijke kudde samen te stellen met rustige, publieksvriendelijke dieren. En door het gedrag van de kuddes en individuele dieren goed in de gaten te houden. 

In de gebieden van Natuurmonumenten in de Maasvallei gebeurt dat door boswachters, boeren en vee-vrijwilligers. Zij bezoeken de kuddes wekelijks. Zie je zelf een keer iets verontrustends of een grazer in nood? Bel dan naar kuddebeheer op nummer 06 - 20 81 73 85.  Dit nummer is ook te vinden op de blauwe grazersbordjes bij de ingangen van de terreinen.

Houd afstand, respecteer de regels

Je bent van harte welkom in het leefgebied van de grazers. Besef wel dat je als bezoeker de regels moet naleven. De belangrijkste regels zijn:

• Houd afstand, minimaal 25 meter. Grazers vinden het gewoon niet leuk als je te dichtbij komt. Het blijven bovendien wilde dieren die onvoorspelbaar kunnen reageren.
• Doorkruis een kudde niet, de dieren kunnen dit als een bedreiging zien. Soms liggen of staan de grazers op of naast een pad. Wacht dan even of loop er met een boog omheen, ook al moet je daarvoor even van je pad of fiets af.
• De hond mag mee, mits kort aan de lijn. Misschien is je hond gewend aan koeien en paarden, andersom is dat niet het geval. Grazers zullen hun hoeven gebruiken als een hond te dichtbij komt.
• Voer of aai de grazers niet. Ze kunnen dan opdringerig worden en bezoekers lastigvallen. In een uiterst geval moeten de dieren bij wangedrag verwijderd worden.
• En met alles geldt, vertrouw je het niet? Draai om of neem een andere route.

Geniet op afstand

Genieten van grote grazers in de natuur betekent dus observeren op afstand. Kijken hoe de dieren met elkaar communiceren, spelen, stoeien en strijden, samenwerken, voor elkaar zorgen en elkaar beschermen. En dat gebeurt allemaal voor je neus. Wie de kuddes rustig observeert, beseft ook dat planten en planteneters onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Als je dat eenmaal ziet, dan wíl je het ook niet verstoren. 

Meer weten?

Wilt u meer weten over de sociale kuddes in de Maasvallei? Kijk dan op de website van Natuurmonumenten.