Thorn

Uniek verleden

Thorn is een dorp met een uniek verleden. Het is gesticht rond 975 als een benedictinessenklooster. Vanaf de 12e eeuw ontwikkelde Thorn zich tot een wereldlijk stift (een kloostergemeenschap waarin de orderegels vrijzinnig werden geïnterpreteerd).

Aan het hoofd van het stift stond een abdis. Zij werd terzijde gestaan door een kapittel van maximaal 20 hoogadellijke dames. De abdis en kapittel kregen vanaf de 12e eeuw naast geestelijke taken ook wereldlijke aangelegenheden te behartigen. Zij vormden het bestuur van een heus souverein miniatuurvorstendom.

Het klooster had al spoedig een exclusief karakter, doordat de intrede was voorbehouden aan hoogadellijke dames. Deze dames moesten zich beroepen op zowel van vaders- als moederszijde 8 voorouders met blauw bloed. Het exclusivisme had tot gevolg dat zeer roemrijke families hun dochters “installeerden” in de abdij van Thorn. Formeel waren de kloosterdames gebonden aan de regel van de Benedictinessen, echter praktisch kwam het erop neer dat zij het klooster naar believen konden verlaten. Alleen de abdis was genoodzaakt tot een levenslang verblijf. Na de Franse inval van 1794 maakte de formele opheffing in 1797 een einde aan de abdij en het vorstendom Thorn.

Het unieke verleden heeft zijn stempel gedrukt op het ruimtelijke karakter van Thorn. Het historische centrum telt 105 rijksmonumenten. Veel 17e en 18e eeuwse panden liggen rond de Abdijkerk en geven Thorn een stedelijk karakter. De monumentale, stedelijke allure motiveerde in 1973 de toenmalige ministers van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk werk om de historische kern aan te wijzen tot “beschermd stadsgezicht”.