Het verhaal van Maasgouw bestaat uit een verzameling van belangrijke historische onderwerpen, personen, gebeurtenissen, objecten en archeologische vondsten. Samen vormen zij een canon van de geschiedenis van gemeente Maasgouw.

Verhaal 6: Strijd om Stevensweert

Zo rustig als het tegenwoordig in Stevensweert is, zo lawaaierig was het er zo’n 300 jaar geleden. Op 30 september 1702 brak de hel los in dorp langs de Maas: Stevensweert werd belegerd.

Tot ver in de 19e eeuw was de kwaliteit van landwegen vaak zo slecht, dat reizen over water veel sneller (en veiliger) was. Met als gevolg dat die vaarwegen goed werden verdedigd en in de gaten gehouden. Zo ook de Maas, waarlangs Venlo, Roermond, Stevensweert en Maastricht uitgroeiden tot vestingsteden. 

Stedenboek
Het eiland in de Maas en de vesting Stevensweert getekend door Joan Blaeu (1649)

Stevensweert werd vanaf het jaar 1633 omgebouwd tot een indrukwekkende vesting door de Spanjaarden, die toen grote delen van Zuid-Nederland in bezit hadden. De vesting moest voorkomen dat Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden de Maas volledig in handen zouden krijgen.

Dat lukte goed tot de zomer van het jaar 1702 toen – tijdens de zogenaamde Spaanse Successieoorlog – een leger van Hollandse en Engelse soldaten voor de poorten van Stevensweert verschenen. Op 30 september om 16:00 begonnen de kanonnen te bulderen. Dood en verderf verspreidde zich door de straten. Al na één dag was er een bres geschoten in de aarden wallen en gaf het Spaanse garnizoen zich over. Stevensweert werd Hollands.

In de 19e eeuw werd de vesting (m.u.v. de straten) ontmanteld. Artillerievuur was inmiddels zo krachtig geworden dat vestingwerken geen soelaas meer boden, ze waren te ouderwets. Zo’n 10 jaar geleden werd een deel van de vestingwerken weer in ere hersteld en sindsdien kan iedereen weer zien en voelen hoe imposant de vesting van Stevensweert ooit moet zijn geweest.

Verhaal 7: Monumenten van Maasgouw

De gemeente Maasgouw telt maar liefst 3 beschermde dorpsgezichten: de historische kernen van Thorn, Stevensweert en Wessem. En staat ook vol met prachtige monumenten: maar liefst 171 Rijksmonumenten en 110 gemeentelijke monumenten zijn er binnen de gemeentegrenzen te vinden. Dat zijn onder andere kastelen, kerken, kloosters, molens, boerderijen, woonhuizen, kruisen, kapellen, tuinen en parken, enzovoorts.

Sommigen zijn heel bekend: denk aan de abdijkerk en voormalige huizen van stiftdames in Thorn, kasteel Heel, Kasteel Het Geudje (Ohé en Laak) en de Hompesche Molen. Maar er zijn er veel meer. Van sommige weet u waarschijnlijk niet eens dat ze een monument zijn!

Monumenten in Maasgouw