Gemeente Maasgouw is op zoek naar het verhaal van Maasgouw. Het verhaal van Maasgouw bestaat uit een verzameling van belangrijke historische onderwerpen, personen, gebeurtenissen, objecten en archeologische vondsten. Samen vormen zij een canon van de geschiedenis van gemeente Maasgouw. 

Verhaal 14: De Maasplassen

Niets heeft het huidige landschappelijke aanzien van gemeente Maasgouw zo bepaald als de aanleg van de Maasplassen: kunstmatige meren die zijn ontstaan door de industriële winning van grind. 

Al vanaf de 19e eeuw was er kleinschalige grindwinning; en na de Tweede Wereldoorlog begonnen ondernemingen de uiterwaarden van de Maas grootschalig af te graven op grind en zand. De Grote Hegge, de Sint-Antoniusplas, Sint-Annabeemden, Tesken, de Boschmolenenplas, de Spoorplas, de Zuidplas, het natuurgebied de Molenplas: allemaal zijn ze ontstaan als resultaat van de grindwinning. In Midden-Limburg zijn zo in totaal 43 plassen ontstaan en  mede hierdoor bestaat het grondgebied van Maasgouw tegenwoordig voor 25% uit water.

Grind is ontstaan door erosie van vast gesteente langs het stroombed van de Maas, van Frankrijk via België naar Nederland. Op plekken en momenten waar het Maaswater snel stroomde werd het grind meegenomen, en als de stroomsnelheid laag was werd het afgezet. Zo heeft de Maas in de loop van miljoenen jaren onvoorstelbare hoeveelheden steen meegenomen en afgezet in Midden-Limburg.

Hoewel de grindwinning het oorspronkelijke Maaslandschap van Midden-Limburg onherstelbaar veranderd heeft, heeft het ook een enorme impuls gegevens aan het toerisme in de gemeente Maasgouw (en daarbuiten). Inmiddels zijn er stranden, watersportgebieden, jachthavens, campings en bungalowparken langs het water en nieuwe natuur. De watersport in de gemeente Maasgouw beleeft gouden tijden.

Verhaal 15: Kasteel Walburg in Ohé en Laak

Kasteel Walburg is waarschijnlijk het meest tot de verbeelding sprekende kasteel van de gemeente Maasgouw. Het kasteel werd gebouwd rond 1650 door graaf Herman Frederik van den Bergh en mogelijk vernoemd naar zijn echtgenote Josina Walburgis (een jonge abdis die hij schaakte uit het stift van Thorn, maar dat is een ander verhaal…). 

Een kleine eeuw later – in 1719 – kocht graaf Reinier Vincent von Hompesch het kasteel. Hij maakt er een luxueus buitenverblijf van met prachtige tuinen. Dat zou het blijven tot het begin van de 20e eeuw toen het kasteel door de adellijke familie werd verkocht, sterk in verval begon te raken en uiteindelijk werd gesloopt. In 2021 is het kasteelterrein door Vereniging Natuurmonumenten – de huidige eigenaar – opnieuw ingericht en is onder andere te zien waar de voormalige kasteelgebouwen hebben gelegen. Vanuit een uitkijktoren heb je een weidse blik over het kasteelterrein.

Behalve kasteel Walburg liggen er ook nog verschillende andere kastelen binnen de gemeentegrenzen van Maasgouw. Denk aan Huis Hasselholt/Het Geudje (ook in Ohé en Laak), kasteel Heel, huis Nederhoven (Beegden), de kastelen Heijsterum & Ravensberg (Linne), de resten van het kasteel van Stevensweert en de kasteelhoeve de Grote Hegge (Thorn). Allemaal met prachtige verhalen over hun bouwgeschiedenis en bewoners.